Καθαρά Δευτέρα και Λαγάνα!

Καλά κούλουμα μαγείρισσες μου!

Το παραδοσιακό  έθιμο της λαγάνας παίζει  πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς  Δευτέρας. 

Πριν πάμε να δούμε τη συνταγή, ας γνωρίσουμε λίγο την ιστορία της!!!

Η λαγάνα  είναι άζυμος άρτος, δηλαδή παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος χρησιμοποιήθηκε από τους  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαικό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ονομασία της "Καθαρά" προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως "ημέρα κάθαρσης". Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της "κυρα-Σαρακοστής",που παριστάνει μια γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία. Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας.

ΥΛΙΚΆ:

• 500γρ. αλεύρι σκληρό 
• 350ml νερό σε θερμοκρασία δωματίου
• 10γρ. μαγιά ξερή
• 1 πρέζα ζάχαρη κρυσταλλική
• 10 γρ. αλάτι
• 2κ.σ. ελαιόλαδο

για το άλειμμα:

• 3κ.σ. νερό σε θερμοκρασία δωματίου
• 1 κ.γ ζάχαρη κρυσταλλική
• σουσάμι

ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ:

• Σε ένα μπολ, βάζουμε το νερό, τη μαγιά και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα σύρμα.
• Το αφήνουμε λίγο στην άκρη για 10-15 λεπτά, μέχρι να ''αναπτυχθεί'' η μαγιά.
• Μόλις περάσουν τα 15 λεπτά, ρίχνουμε μέσα το αλεύρι, το αλάτι και το λάδι και χτυπάμε στο μίξερ με τον γάντζο για 5-7 λεπτά. Θέλουμε να γίνει ένα αφράτο, μαλακό ζυμάρι. (εάν δεν έχουμε γάντζο, το κάνουμε με το χέρι αφού ανακατέψουμε με σύρμα).
• Αφού περάσουν τα 7 λεπτά βάζουμε σε ένα μπολ λίγο λάδι και στα χέρια μας αλεύρι.
• Βάζουμε το ζυμάρι στο μπολ και καλύπτουμε με μεμβράνη.
• Αφήνουμε στην άκρη, μέχρι να διπλασιαστεί η ζύμη. (1 1/2 ώρα περίπου)
• Το ζυμάρι αυτό βγάζει για 2 λαγάνες. Οπότε, αφαιρούμε τη ζύμη από το μπολ και με ένα ίσιο μαχαίρι κόβουμε σε 2 ίσα κομμάτια. Την απλώνουμε στον πάγκο εργασίας μας, έχοντας ρίξει απο κάτω λίγο αλεύρι.  

• Ανοίγουμε με την βοήθεια ενός πλάστη, όμως επειδή έχει την τάση να μαζεύει το ζυμάρι, το σηκώνουμε και ανοίγουμε με τα χέρια, αφήνοντας το να πέσει. Τις ανοίγουμε τόσο, ώστε να χωράνε σε ταψιά φούρνου. Επίσης το αν το πάχος γίνει χοντρό ή αν θα γίνει λεπτό στο ζυμάρι μας, το επιλέγουμε εμείς ανάλογα με το πόσο θα τα ανοίξουμε.
• Μεταφέρουμε τις λαγάνες μας σε 2 ταψιά με λαδόκολλα ανοίγοντας τες λίγο πάνω στο ταψί για να κρατήσουν το σχήμα τους κατά το ψήσιμο.
• Σε ένα μπολ, ανακατεύουμε το νερό με τη ζάχαρη για να φτιάξουμε το ζαχαρόνερο, ώστε να κολλήσει το σουσάμι.
• Τις αλείφουμε με το ζαχαρόνερο και πασπαλίζουμε με το σουσάμι. Περιμένουμε για 20 λεπτά να φουσκώσουν οι λαγάνες μας. (μπορεί να πάρει λίγο παραπάνω)
• Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220° C στον αέρα.
• Μόλις περάσουν τα 20 λεπτά, τις πιέζουμε με το δάχτυλο μας κάνοντας τους δαχτυλιές για να πάρουν το σχήμα της λαγάνας.
  
• Τις πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο και ψήνουμε για 10-15 λεπτά, μέχρι να πάρουν ένα χρυσαφί χρώμα.

Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές.